Syrian Armenians in Armenia: Challenges, Support, and Relief

Special for the Armenian Weekly

The Syrian crisis began in the spring of 2011, but it wasn’t until violence hit Aleppo in late July 2012 that the first wave of Syrian Armenians began trickling into Armenia. Within just a couple of months, 3,000 refugees were living in the country. While their numbers have continued to increase—just past 11,000, according to a recent report by the Armenian Ministry of Diaspora—a significant portion have left Armenia for Europe, the U.S., or other Western countries.

In 2012, President Serge Sarkisian required that all government efforts to support Syrian Armenians be coordinated by the Diaspora Ministry. That summer, the Ministry created a working group to deal with the ever-increasing problem. The prime minister then formed a coordinating committee comprised of deputy ministers of health, education, and justice, and headed by Minister of Diaspora Hranush Hakobyan.

The Ministry, however, has been broadly criticized for its incompetence and inaction. Lusine Stepanyan, the head of the Department for Armenian Communities of the Near and Middle East at the Diaspora Ministry, disagrees. She recently told me that even before the conflict had started to affect Armenians directly, the Ministry had asked experts at the National Academy of Sciences of Armenia to prepare a report about the history of the region and its Armenian communities. Since the early stages of the Syrian conflict, she added, several meetings have taken place with representatives from the Syrian-Armenian community to discuss what should be done in worst-case scenarios.

It was perhaps Hakobyan’s old-fashioned approach towards the Armenian Diaspora, her Soviet lexicon, or populist public appearances that left many people dissatisfied. In August 2012, she was criticized for acting like a “wanna-be Mother Theresa” during her many orchestrated TV appearances. One such event took Hakobyan to a maternity hospital to congratulate the “first Syrian-Armenian baby born in Armenia!” This, of course, ignored the fact that many Syrian-Armenian repatriates had given birth in Armenia for decades before the Syrian crisis (in fact, perhaps as early as the 1940’s). Similar made-for-TV moments continued that summer, including frequent visits to the airport to welcome Syrian Armenians with flowers. Ignored was the fact that these newcomers had been exploited by Armavia, the Republic of Armenia’s carrier, which had just raised Aleppo-Yerevan ticket prices to record highs.

Despite such blatant missteps, officials at the Diaspora Ministry say that Hakobyan’s personal charisma and character have helped to solve the bureaucratic hurdles and to “get things done” as fast as possible.

In October 2012, the Ministry founded the Center for Coordination of Syrian-Armenians’ Issues NGO. Its Board, fully comprised of Syrian Armenians, is tasked with the issue of humanitarian assistance. In the meantime, the Ministry coordinates assistance with legal, health, and education issues with its respective ministries and governmental bodies.

As part of these efforts, the government began issuing visas for Syrian Armenians on the border, instead of mandating they be obtained in the home country through Armenian embassies and consulates. Refugees were also exempt from visa and residency fees. The government took another step and allowed Armenians from Syria and Lebanon to apply for and be granted citizenship from their embassies, instead of traveling to Armenia for the application process. Here, too, they were exempt from fees, as well as custom taxes on cars, for example.

The government is also offering free medical care to all Syrian Armenians at polyclinics regardless of citizenship, as well as the same support for major medical operations that citizens receive. Young Syrian Armenians have the same rights to education as Armenian citizens. Even university students have had their 2013-14 tuition fees paid for by the Armenian General Benevolent Union (AGBU) and the Kalouste Gulbenkian Foundation.

The Diaspora Ministry is working with the Armenian Catholic Church and the “Armenian Caritas” to provide accommodations to the many families, especially those from the northeast region of Syria, who are less familiar with the Armenian language and have greater integration issues. It is working with the Armenian Evangelical Church to provide lodging, medications, and dental care, as well as with other organizations, such as the Children of Armenia Fund, Vision Armenia, the Red Cross, and several UN agencies. Most of these activities are being coordinated by the Center for Coordination of Syrian-Armenians’ Issues on behalf of the Ministry.

Stepanyan says it’s been surprising to see the large numbers of business owners and individuals who have offered jobs, assistance, and goodwill since the early days of the conflict. One individual from the impoverished Berd border town donated 5,000 AMD (12 USD), which may not be a lot by U.S. standards, but is almost a week’s worth of meals for a family in Berd. “People are not indifferent to each other,” she says. In another case, a generous donation came from Iran, from a man whose sister had passed away in Syria. He hadn’t been able to help then, but wanted to donate to other Syrian Armenians.

The Diaspora Ministry is also organizing courses that introduce Syrian Armenians to the tax and customs system in Armenia, as well as to Eastern Armenian and Russian.

In recent months, Hakobyan launched her “New Aleppo” initiative, which will house approximately 630 Syrian-Armenian families. The land is being provided by the Ashtarak municipality. According to Ministry representatives, construction will soon begin. For some, the idea of gathering all Syrian Armenians in one place, 20 kilometers from the capital, is reminiscent of Soviet policies to ghettoize repatriates in the 1940’s and 1950’s. Stepanyan, however, stresses the financial difficulty in providing hundreds of families with permanent accommodation in Yerevan, which is already expensive and over-populated. The choice of location and all other steps, she says, were mainly decided through public gatherings with Syrian Armenians. Rather than ghettoizing, this project will help them preserve their Western-Armenian language and traditions, she adds.

Considering the social and economic circumstances that led many to leave Armenia, the government’s efforts to support Syrian-Armenian refugees, albeit late or half-hearted at times, have been better organized than in the past, when refugees arrived from other war-torn communities. It has also eclipsed the relief work being carried out by neighboring countries who have taken in refugees from Syria.

Harout Ekmanian

Harout Ekmanian

Harout Ekmanian worked as a journalist with the Arab, Armenian, and Western media for years prior to the beginning of the Syrian conflict. He studied law at the University of Aleppo and was a fellow at the Institute for the Study of Human Rights of Columbia University in 2015. Ekmanian has worked in media and development in Armenia in various capacities at the Civilitas Foundation and Investigative Journalists of Armenia (HETQ). He speaks Armenian, Arabic, English, and Turkish fluently, as well as some French and Spanish. He contributes regularly to the Armenian Weekly.

4 Comments

  1. HOW CAN THE 2 SIDES BE SO MUCH DIFFERENT FROM EACH OTHER ABOUT THE SAME SITUATION?
    AMAZING!
    IT IS ESSENTIAL THAT THE SYRIAN IMMIGRANT’S SITUATION BE A PRIORITY, TO KEEP THEM IN THE MOTHERLAND INSTEAD OF DISPERSING THEM ALL OVER THE WORLD.

  2. Սիրելի Հարութ 100 տոկոսով համամիտ եմ քեզի. մէկ բան չկրցայ մարսել, Յունուարի 13 ին կայացած հաւաքի օրը, այն չակերտուած խոսքն էր որ Տիկին Լուսինը ըսաւ ցածր աշխատավարձերու համար, թէ, «Սուրիահայը պարտաւոր է հարմարուիլ ինչպէս որ կը հարմարուի տեղաբնակ Հայը» և ահա այս հիմնախնդիրն է որ չկարենալ հարմարուողը կրկին գաղթականի ցուպը ձեռքն արած, նորեն որպէս թափառական դուրս կը մղուի իրեն համար վերջնական հանգրուանը պատկերացուցած մայր հայրենիքէն: Այս ընթացքով, աշխատանքային այս ողորմելի վարձատրութեամբ և աշխատանքային այս անտանելի իրավիճակով, Սուրիահայերուն 80 տոկոսը կը հեռանայ հայրենիքէն, այնպէս, ինչպէս կը հեռանան տեղաբնակ ողջ աշխատուժը. այս ցաւը միայն սփիւռքահայութեան ցաւը չէ. այսօր ողջ Հայաստանի կոտտացող վէրքն է որուն դարմանը բնտրել գտնելու փոխարէն, կը հորդորեն ժաղովուրդին. հարմարուիլ. ինչ՞ին և ի՞նչպէս: Այստեղ կուզեմ փոքր մէջբերում մը ընել այս նիւթին առնջուած, նախապէս ուրիշ էջի մէջ գրուած իմ ակնարկես հատուած մը. « Այսպէս օրինակ, երկու երախայի մայր մը դեղագետ, կ՝աշխատի իր մասնագիտութեամբ, առանց արձակուրթ առնելու, ամիսը 30 օր, օրական 9 ժամ և կ՝ստանյ 80,000 ՀՀդրամ. Երկու երախաները կը հաճախեն դպրոց, անվճար. բուժումը, անվճար բնակարանի վարձը, 45,000ՀՀդրամ. երթուղային ծախսը նուազագույնը օրական 200դ * 30օր = 6000 ՀՀդ. Կազ, Ելեկտրական հոսանք, ջուր և այլ կոմունալ ծախսեր, 30,000 ՀՀդ առանց հաշուի առնելու ձմեռնային հաւելեալ կազի սպառումը և ցուրտէն պատսպարուելու անհրաժեշտ պէտքերը, լաւ այս ընտանիքը արդեն իսկ բացը մնաց, առանց սնուելու. այս ընտանիքին հայրը ստիպուած Սուրիա վերդարձաւ ի գին ամեն ինչի իր երախաներուն ապրուստը ապահովելու: Ուրիշ օրինակ մը. Բժշկուհի մըն է կ՝աշխատի իր մասնագիտութեամբ, օրական 4-6 ժամ կ՝ստանայ 45,000 ՀՀդ ունի երկու երախայ, բնակարանի վարձ, կոմունալ ծախսեր և սնուելու կարիք, Միւս կենցաղային ծախսերը առանց նկատի առնելու: ի՞նչպէս կարելի է հարմարուիլ: Այս և ասոր նման բազմաթիւ օրինակներ կարելի է ներկայացնել, ոչ միայն Սուրիահայերու մէջ. տեղաբնակներու մէջ, ալ աւելի ահաւոր վիճակներ երեւելի են: Հայաստանը մեր բոլորին հայրենիքն է իր լաւ ու վատ կոմերով. եթէ կան դերութիւններ, այդ դերութիւնները դարմանելը մեր բոլորին պարտաւորութիւնն է. պէտք չէ անտեսել և անցնիլ. չի քննադատելը նունպէս անբարոյութիւն է: Ահա այս իսկ պատճառներով, և տեղաբնակը և Սուրիահայը ստիպուած կը հեռանայ երկրէն: Երկրորդ հարցը – Աշտարակի Նոր Հալէպ թաղամասի ծրագիրն է. Արձանագրութեան ժամանակ ըսուեցաւ որ բնակարանները ստանալեն ետք ամսական մասնավճարով, դրամատնային թեթեւացուած տոկոսով, Վարձավճարի նման պարտքը պիտի մարուի, որը խորհիլ կ՝ուտայ թէ բնակարանով ապահովուած քաղաքացին որոշ տարիներ զրկանքներով ապրելէ ետք, բնակարանի մը սեփականատէր կը դառնայ. բայց հիմայ պարզուեցաւ որ 5,000 ԱՄՆ դոլլարի համարժեք դրամ պէտք է վճարուի որպէս կանխավճար որպէսզի ծրագիրը գործդրութեան մէջ մտնէ և երկու տարիէն կարելի ըլլայ հաջորդաբար հանցնել բնակարանները. Հոս կ՝առաջանայ երկու հիմհախնդիր. մին, 5,000 ԱՄՆ դոլարի համարժէք դրամ ունեցողը այդ գումարը զետեղած է որեւէ դրամատան մէջ և կ՝օգտուի ստացած տոկոսէն որպէս օժանդակ եկամուտ իր ստացած ջնջին աշխատավարձին, եթէ աշխատանք ունի. ուրեմն երկու տարի զրկուիլ այդ օժանդակութենէն և անկէ ետք սկսի վճարել դրամատնային վարկը, արդեն անհնար է. միւս խնդիրն է, եթէ առաջին խնդիրը լուծուեցաւ, ապա Աշտարակ բնակող քաղաքացին, (Սուրիահայը) ու՞ր պիտի աշխատի, քաղա՞ք, նորեն իր առջեւ կը ծառանայ բոլոր դժուարութիւններուն վրայ առաւել, երթեւեկութեան համար ծախսուելիք գումարը, խնդիր որը ընտանիքի անդամներուն տեղաշարժման համար ամենախոշորագույն արգելակնէ. և տակաւին կ՝ըսուի թէ Սուրիահայերը ուզեցին և իրենց պահանջին համաձայն առնուեցան այս քայլերը իսկ հիմայ կը հրաժարուին բնակարան գնելու իրենց ցանկութիւններէն: Արդեօք ի՞նչ կրնայ ըլլալ իսկական պատճառը…………..:
    մոտ մեկ րոպե առաջ · Հավանել

  3. We have seen this war coming for years. How could the nation of Armenia not have been prepared? There should have already been housing built, jobs in place, FREE AIRFARE and travel. Military escorts to help and assist our families out of Syria. Instead the government glad hands around robbing the people as usual.

  4. “according to a recent report by the Armenian Ministry of Diaspora—a significant portion have left Armenia for Europe, the U.S., or other Western countries.”

    A very sad piece of news…

Leave a Reply

Your email address will not be published.